Cursus muziekcreatie
RITME
STOMP
BURUNDI DRUMMERS
FOLI (Ritme)
Life has a rhythm, it's constantly moving.
" tout est rythme''
Mamady Keita (1950-2021)
Hij wordt gezien als een van de belangrijkste bespelers van de djembé ter wereld. Hij was de stichter van de percussieschool Tam Tam Mandingue.
Steve Reich (1936)
Stijl: Minimalism
Techniek: Phasing (eerste composities)
Divisieve ritmiek (regelmaat, voornamelijk Westerse muziek) bv 2/4, 6/8, 3/4, 4/4,....
Additieve ritmiek (onregelmatige maatsooren)
Balkan muziek, asak ritmes bv 5/8, 7/8,...
2+2+2+3
3+2
2+2+3
Béla Bartók (1881 -1945)
''' weggommen'' van ritmes op het einde.
Introductie: vormloos en tijdloos (‘oproepen van natuur’’), gebaseerd op herhaling.
motief bestaat uit 9 noten (3x3)
Tweede piano zet 2 achtsten later in op do (canon)
Afro - Cubaanse muziek
Afro - Cubaanse muziek wordt gebouwd op de ‘clave’.
De clave is een doorlopend ritmisch patroon. Het woord komt uit het Spaans en betekent sleutel. Het concept is afkomstig uit West-Afrika. Net zoals de noten op een notenbalk geïnterpreteerd moeten worden aan de hand van de sleutel die ervoor staat, bepaalt de clave de ritmische structuur van een muziekstuk. Samengevat betekent clave: sleutel tot het ritme.
Het ritmisch patroon van de clave heeft 5 slagen. Het is oorspronkelijk afkomstig uit de West-Afrikaanse Yoruba-cultuur (Nigeria).
De Clave is een twee maten patroon en heeft 5 slagen (3+2 of 2+3)
2 soorten claves:
Montunos:
In traditionele cubaanse muziek speelt de piano een typisch 2 maten patroon dat montuno heet. (letterlijk vertaald ‘van de bergen’) Een soort gesyncopeerde arpeggio begeleiding.
Tumbao ritme:
Dit ritme wordt door de bas gespeeld:
Clave + Montuno + Tumbao samen
Stijlen die gebaseerd zijn op de eerst 3 ritmes van de Clave:
Tango - Milonga - Habanera
Ook in het populaire genre Regaeton komt dit ritme vaak voor.
POLYRITMIEK EN POLYMETRIEK
Polyritmiek is de gelijktijdige combinatie van contrasterende ritmes in een muzikale compositie.
De meest voorkomende is 2 tegen 3. bv 2 achtsten en een triool van achtste noten zoals in de voorbeeldje van componist Philip Glass.
Voorbeeld uit Light my Fire van The Doors (vanaf 2'48'')
Polymetrum is twee of meerdere maatsoorten die tegelijkertijd plaatsvinden zoals in dit voorbeeld: Gitaar speelt in 5/4 (2+3) en drum in 4/4
Le Sacre du Printemps van Igor Strawinsky maakt heel veel gebruik van polyritme en polymetrum.
RAGA en TALA (INDIA)
- RA-ga = De raga vormt de basis van de Indische melodie en kan omschreven worden als een opeenvolging van INTERVALLEN (niet van noten, zoals bij onze modi). De raga's zijn vastgelegd bij traditie en binnen een enkele raga kunnen de intervallen een afwisselend stijgende en dalende lijn volgen. Ieder interval drukt een bepaalde Bhava (emotie) uit.
- TA-la = de ritmische structuur: een combinatie van ritme en metrum.
Iedere raga heeft een overeenkomstige tala, opgebouwd uit een cyclus met een welbepaald aantal teleenheden. De ritmische cyclus wordt verdeeld in zware en lichte accenten (zarb). Iedere teleenheid komt overeen met een bepaalde aanslagwijze op de trom (thekas).
Het ritmische equivalent van de raga is dus de TALA, een ritmische cyclus met een 3 tot 128 teleenheden.
Raga Poovri - tala ??? met 10 teleenheden (3+3+4)
Valeur Ajoutée
Valeur ajoutée (Frans voor toegevoegde waarde) is een muziektheoretische term die duidt op een korte tijdswaarde, die toegevoegd wordt aan een willekeurig ritme.
Dit kan door middel van een extra noot, een punt of een rust.
Deze vorm van additieve ritmiek werd ontwikkeld door Olivier Messiaen.
Een deel uit het werk Quatuor Pour La Fin Du Temps van de Franse Olivier Messiaen waar dit principe van Valeur Ajoutée goed opvalt.
George Antheil (1900-1959)
Ballet Mecanique (1924)
Nooit eerder bezorgde een uitvoering van een muziekstuk zo’n sensatie als het geruchtmakende Ballet mécanique uit 1924 van componist George Antheil. Het stuk was eigenlijk bedoeld voor een soundtrack voor een abstracte film van een aantal beroemde kunstenaars uit die tijd (jaren twintig), maar het muziekstuk ging al spoedig een eigen leven leiden. Het zou een verheerlijking moeten worden van het mechanische. Zo gebruikte Antheil behalve een podium vol slaginstrumenten, een serie van zestien pianola’s (automatische piano’s) en vliegtuigpropellers. De eerste uitvoeringen in 1926 veroorzaakten een hevig tumult. Critici schreven: ‘Die Antheil behoort in het gekkenhuis!’. Vanaf die tijd werd de musicus de ‘Bad Boy’ van de muziek genoemd.